THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY
14.2.2013
Tưởng
nhớ Nhà văn Hoàng Tiến :
Ngày Xuân đọc
hai bức Thư Xuân
PARIS, ngày
14.2.2013 (PTTPGQT) - Đài Phát thanh Phật giáo Việt Nam đã làm
hai chương trình phát về Việt Nam tưởng nhớ Nhà văn Hoàng Tiến vừa về cõi Phật
hôm 28.1.2013. Nói đến Nhà văn Hoàng Tiến là nói tới một phong trào các cựu đảng
viên Cộng sản thức tỉnh về tình tự dân tộc sau mấy mươi năm dài lãng quên theo ý
thức hệ ngoại lai Tây phương và Trung quốc của ông Mao.
Bỗng đầu thập niên 2000, những người ấy cỗi áo
giáp ngoại lai, mặc chiếc áo dân tộc từ thời Vua Hùng, đứng lên giữa Đất thiêng
Thăng Long đòi hỏi nhân quyền và dân chủ.
Điều phải nói sự khởi động dân chủ phát xuất từ
Saigon đưa tới mối kết liên Bắc Nam lần đầu cho một cao trào vắng bóng trên quê
hương sau 60 năm tranh chấp. Trước đó, rải rác từ Nam tới Bắc hẵng đã có những
tiếng nói gào kêu cho dân chủ.
Sự khởi động từ Saigon là Lời “Kêu Gọi
Cho Dân chủ Việt Nam” với giải pháp thực hiện 8 Điểm của Đại lão Hòa
thượng Thích Quảng Độ công bố ngày 21.2.2001 đã được công luận người Việt trong
và ngoài nước hoan nghênh.
Sang ngày Tết
Ất Dậu, 2005, Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ lại viết bức
“THƯ
CHÚC XUÂN Kính gửi quí vị Nhân sĩ, Trí thức, Văn Nghệ sĩ, và Đồng bào trong và
ngoài nước”. Hòa thượng nhận định :
“Lịch sử nước ta trải dài
nhiều nghìn năm cho thấy sĩ phu là giới hiểu thời vụ, nhờ hiểu thời vụ mà ra tay
chuyển hóa thời đại làm cho quê hương thoát cơn luân hiểm, sinh dân được an
lạc”. Kế sách của Hòa thượng nằm trong tiêu ngữ
Dân chủ đa nguyên để giải quyết mọi vấn nạn bế tắc mấy chục năm
qua.
Thư Chúc Xuân của Hòa thượng
Thích Quảng Độ là lời tha thiết mời gọi cộng đồng Sĩ phu dân tộc hãy ngồi lại
quanh một ý chí, quanh một giải pháp thay thế để “chặn ngăn các nẻo dữ, mở
ra Đường lành trong năm Ất Dậu 2005”. Đường lành ấy là thế hiện nền dân chủ
đa nguyên theo công sức của mỗi người.
Ngồi lại quanh nhau, đoàn kết,
liên minh không là điều mới mẻ. Bởi tiếng gào kêu “đoàn kết là sống, chia rẽ là
chết” đã cất lên sáu mươi năm trước từ Xuân Ất Dậu 1945.
Nhưng đoàn kết càng kêu gào,
phân hóa càng cao, phân rẽ càng lắm, tranh chấp càng nhiều. Ấy chỉ vì, cho đến
nay, các lời kêu gọi đoàn kết và liên minh thể hiện theo chiều dọc. Nghĩa là
đoàn kết, liên minh đứng sau lưng một cá nhân, một đoàn thể, một đảng phái. Chưa
là đoàn kết, liên minh chung quanh một giải pháp thay thế, một kế sách thù ứng,
một thần dược tối ưu giữa hàng chục, hàng trăm toa thuốc chưa thích nghi với
tạng phủ Việt Nam. Nghĩa là đoàn kết, liên minh dân tộc trên chiến tuyến hàng
ngang, chứ không là hàng dọc. Hàng ngang mới đồng đẳng và bình đẳng để cùng nhau
bước vào tiến trình dân chủ hóa đất nước, như tổ tiên đất Việt sử dụng trong
công trình hai nghìn năm dựng nước và giữ nước.
Để tưởng nhớ Nhà văn Hoàng
Tiến, mà cũng là toàn thể những Nhà Dân chủ đã ra đi, cùng giới sĩ phu Bắc Hà.
Đồng thời vinh danh các Nhà Dân chủ không ngừng phấn đấu ở Miền Nam, đặc biệt
Thế hệ Trẻ Dân chủ vừa hiên ngang đứng lên trong những cuộc biểu tình Bắc Nam
chống xâm lược và xây dựng dân chủ. Chúng tôi đăng lại Hai Bức Thư Xuân, một của
Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, và một của Nhà văn Hoàng Tiến :
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
VIỆN HÓA ĐẠO
Thanh Minh Thiền viện, 90
Trần Huy Liệu, Phường 15, Quận Phú Nhuận, T.P. Hồ Chí
Minh
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Phật lịch 2548
Số
02/VHĐ/VT
THƯ CHÚC
XUÂN
Kính gửi quí vị Nhân sĩ, Trí thức, Văn Nghệ sĩ,
và
Đồng bào trong và ngoài nước
Thưa quí Liệt vị,
Đức Đệ tứ Tăng thống Thích Huyền Quang vừa gửi
Thông điệp Xuân Ất Dậu, dương lịch 2005, chúc mừng Chư Tôn Hòa thượng, Thượng
tọa, Đại Đức Tăng Ni, và toàn thể Phật tử các giới trong và ngoài nước.
Phần tôi nhân dịp Xuân về, thay mặt Viện Hóa
Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, xin kính lời Chúc Xuân và Mừng Tuổi
quí Liệt vị.
Mấy chục năm nay, tôi và hàng giáo phẩm Giáo
hội lâm cảnh tù đày, rồi quản chế khắc khe, nên đã không còn hoàn cảnh thuận
duyên, thư thái và tự do như trước năm 1975, để thuận hòa trong truyền thống
thăm hỏi chúc Xuân chư liệt vị Nhân sĩ, Trí thức, Văn Nghệ sĩ cùng Đồng bào
trong và ngoài nước.
Cầu chúc quí Liệt vị cùng bảo quyến một năm mới
an lành, thành công như ý nguyện. Kèm theo lời Chúc Xuân, chúng tôi mong được
nói lên đôi lời ưu tư tâm huyết về tiền đồ quê hương Việt. Người ta thường nói :
đất có tuần, dân có vận. Vận nước tuần hoàn đi rồi lại lại. Sự tuần hoàn như thế
xác định mọi sự trên thế giới đều chuyển biến, thay đổi không ngừng, chẳng có gì
tồn tại vĩnh viễn. Đạo Phật chúng tôi gọi lẽ ấy là vô thường. Nhờ vô thường, mà
con người có thể tham dự, như tác nhân, để chuyển hóa nghịch cảnh : hạnh phúc có
thể tái tạo, tự do có thể thiết lập, nô lệ có thể chấm dứt. Cho nên kẻ sĩ phu
theo thời mà thông biến. Lịch sử nước ta trải dài nhiều nghìn năm cho thấy sĩ
phu là giới hiểu thời vụ, nhờ hiểu thời vụ mà ra tay chuyển hóa thời đại làm cho
quê hương thoát cơn luân hiểm, sinh dân được an lạc.
Sau cuộc chiến đấu giành độc lập dân tộc, các
thế quyền đã thử nghiệm những phương thức xã hội khác nhau. Nhưng quảng đại nhân
dân chưa no ấm, hạnh phúc. So với các nước láng giềng trong khu vực, thì nước
Việt ngày càng tụt hậu. Làm sao đây ? Chúng tôi nghĩ rằng, xưa cũng như nay, đất
nước phải cậy nhờ giới sĩ phu đảm đương trách nhiệm. Bảy mươi năm thử nghiệm ý
thức hệ Mác-Lê không đem lại cho nhân sinh tự do và no ấm. Nên đầu thập kỷ 90,
Liên Xô và toàn bộ phe Xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ, chấm dứt chiến tranh
lạnh phân đôi thế giới.
Nay ta nên làm gì ?
Xu thế địa cầu ngày nay, khắp năm châu nổi lên
ý lực hợp tác, chia sẻ, đối thoại, qua phong trào Toàn cầu hóa Kinh tế và Toàn
cầu hóa Dân chủ.
Chúng tôi suy nghĩ từ bản thân qua hàng chục
năm lưu đày, tù ngục và quản chế, thì thấy không còn con đường nào khác ngoài
con đường dân chủ đa nguyên để tái thiết đất nước. Lẽ giản dị là nhiều ý kiến
vẫn hơn một ý niệm độc tôn, nhiều thành phần chính kiến, tôn giáo, xã hội, đồng
tâm hiệp lực xây dựng quê hương, vẫn hơn một đảng phái độc quyền bao cấp quản
lý.
Nhận thức trên đây muốn thành hiện thực, đòi
hỏi sự lên tiếng và tham gia của quí vị nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ cùng đồng
bào cho tiến trình dân chủ hóa đất nước trong năm Ất Dậu này. Đầu năm 2001,
chúng tôi đã có dịp đề xuất Lời Kêu Gọi Cho Dân chủ Việt Nam qua một chương
trình 8 điểm. Vì Lời kêu gọi này chúng tôi bị quản chế hành chính hai năm. Hy
vọng rằng, tình hình khách quan năm nay, quí vị sẽ có nhiều thuận duyên, may mắn
hơn, khi cất tiếng kêu gọi và hoạt động cho tiến trình dân chủ hóa Việt Nam. Nên
không còn chần chờ được nữa.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và trong
cương vị Tăng sĩ, chúng tôi không làm chính trị, không tham gia chính trị. Nhưng
chúng tôi phải có thái độ chính trị. Thái độ này thể hiện giáo lý nền tảng của
đạo Phật, là cứu chúng sinh ra khỏi mọi nạn ách, khổ đau để tạo điều kiện giác
ngộ. Hẳn nhiên thái độ ấy tùy thuộc các chính sách của Nhà nước có phục vụ quảng
đại quần chúng nhân dân hay không. Trong kinh sách Phật giáo, Đức Phật không làm
chính trị, nhưng Ngài không ngừng cố vấn, khuyến thỉnh các vị vua phải có chính
sách đúng đắn để phục vụ quần chúng. Ngài cũng có những lời khuyên bảo thích
đáng cho quần chúng Phật tử về cung cách làm ăn kinh tế sao cho thu đạt lợi
nhuận, gây cơ sở vật chất làm tiền đề cho sự phát triển đời sống tâm linh.
Ở nước ta, các quốc sư Phật giáo dưới các triều
Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê đã hành hoạt theo gương đức Phật. Gặp lúc biến, các thiền
sư cũng tham gia chống ngoại xâm. Đuổi xong giặc, các ngài lại trở về nơi thiền
viện lo việc an tâm và giáo hóa.
Gần ba nghìn năm trước, Giáo hội Phật giáo được
đức Phật thiết lập trên tứ chúng, bao gồm hai chúng nam nữ xuất gia gọi là tỳ
kheo và tỳ kheo ni, và hai chúng tại gia nam nữ Cư sĩ Phật tử. Hai chúng nam nữ
Tăng sĩ không tham gia chính trị. Nhưng hai chúng nam nữ Cư sĩ sống giữa xã hội
có toàn quyền tham gia và đóng góp trên mọi lĩnh vực của đời sống như kinh tế,
văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật, chính trị, v.v...
Tuy không làm chính trị, nhưng Giáo hội ủng hộ
mọi nỗ lực chính trị nhằm bảo vệ đất nước, bảo vệ truyền thống văn minh nòi
giống, âu lo cho mỗi con người được sống đời no ấm, tự do, được hưởng trọn các
quyền ghi trong Công ước quốc tế về Các quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam
tham gia ký kết tại LHQ từ năm 1982. Và cùng với sự hậu thuẫn tinh thần của Giáo
hội, hàng nam nữ Cư sĩ Phật tử tại gia có thể trực tiếp đóng góp vào công cuộc
chung với tinh thần lợi tha bình đẳng.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn Đài nước ngoài gần
đây, tôi có ngỏ lời đề nghị Nhà nước Việt Nam không nên sợ hãi. Chỉ sợ mình
không có chính nghĩa, không thật sự có tâm huyết với dân tộc thôi. Chứ sợ gì mất
quyền. Đừng sợ có tự do, dân chủ là mình mất quyền. Không đâu. Người dân bây giờ
tinh tường lắm. Ai có công, ai thật sự vì dân, vì nước, người ta biết. Hãy xem
gương các Đảng cộng sản ở các nước Đông Âu cũ bây giờ đều chấp nhận đa đảng. Thế
mà ở Ba Lan, Tiệp Khắc, v.v... dân chúng vẫn có người bỏ phiếu cho đảng Cộng
sản, thì có mất gì đâu. Miễn là mọi đảng phái khác cũng được quyền tham dự để
cho dân có cơ sở so sánh, lựa chọn, các đảng phái có cơ sở tranh đua phục vụ tổ
quốc. Đừng sợ nhiều đảng loạn quyền. Chỉ sợ dân trí bị kìm hãm trong chủ nghĩa
ngu dân thôi. Mà đã ngu dân, thì một đảng cũng sinh loạn. Bối cảnh nước ta ngày
nay, theo tôi, không cần có vài chục đảng mới thiết lập được dân chủ. Chỉ cần
một đảng tả khuynh, một đảng hữu khuynh, một đảng trung hòa đại diện cho các
dòng suy nghĩ chính lưu. Tuy nhiên việc này còn tùy thuộc ý nguyện của nhiều
người. Nhưng trái lại, phải có nhiều xã hội công dân tự do xuất hiện với mọi
quyền con người cơ bản, ắt việc nước sẽ hanh thông, quốc gia sẽ thịnh trị. Điều
kiện tiên quyết muốn được như vậy là phải có tự do, dân chủ thật sự để mỗi người
và mọi thành phần xã hội được bình đẳng tham gia việc nước. Không sung sướng gì
bằng, không hạnh phúc gì bằng, khi những người làm chính trị được chính người
dân tin tưởng giao quyền cho.
Đời sống nhân dân các nước dân chủ ở Bắc Âu là
mô thức khá hoàn hảo về sự an lạc và tự do của người dân mà chúng ta có thể học
hỏi, nghiên cứu, dung hóa, áp dụng vào bối cảnh Việt Nam.
Phải có dân chủ đa nguyên thì mới giải quyết
mọi vấn nạn bế tắc từ ba mươi năm qua trên đất nước. Pháp nạn của Giáo hội chúng
tôi cũng tùy thuộc công cuộc dân chủ hóa này để được giải trừ.
Nó là giải pháp thay thế, mà muôn dân trông
đợi.
Thử trầm tỉnh nghĩ xem, có phải là đảo chính
bằng lá phiếu dân chủ vẫn hơn là những cuộc đảo chính bằng bạo loạn ?
Sống trong cảnh huống ngày nay, người có lòng
dạ và ưu tư đều bị đẩy vào tâm trạng chờ tức nước vỡ bờ. Thế thì sao không chọn
con đường nhân nghĩa của truyền thống cha ông để nước chở thuyền thay vì nước
lật thuyền ?
Chẳng nên nghĩ rằng hễ có công an cho đông, nhà
tù cho nhiều, và quân đội hùng mạnh là sẽ giữ được quyền bính mãi mãi. Chỗ dựa
vững chắc nhất của một chế độ chính trị là lòng dân.
Không là chính trị gia, chúng tôi chỉ có vài ý
kiến thô thiển kêu gọi quý vị nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ và đồng bào là
những người nhạy cảm với cuộc sống. Làm sao cho một cái gật đầu hay lắc đầu của
lực lượng trí tuệ mang yếu tố quyết định thay đổi thời cơ.
Xin quí vị hãy ra tay chặn ngăn các nẻo dữ,
dóng lên tiếng chuông cảnh tỉnh, đánh lên hồi trống đại hùng khai mở Đường Lành
trong năm Ất Dậu, 2005, này. Đường Lành ấy là con đường dân chủ đa nguyên đưa
tới sự ổn định, phát triển và an lạc. An lạc cho quần chúng chỉ có ý nghĩa đích
thực khi bảo đảm được quyền tự chủ quốc gia và những quyền tự do, dân chủ căn
bản của toàn dân trong sinh hoạt cộng đồng thế giới.
Làm sao cho xuân qua rồi mà hoa vẫn hàm tiếu,
người đến bên cây rừng mà chim không kinh sợ bay xa : Xuân khứ hoa hoàn hạm,
Nhân lai điểu bất kinh.
Thư đã dài mà ý chưa hết. Chưa gửi đi nhưng
lòng đà trông đợi. Xin chư Liệt vị nhận nơi đây lời Chúc Xuân chân thành và niềm
hy vọng của tôi.
Phật lịch
2548 - Thanh Minh Thiền viện
Saigon ngày giáp Tết Ất Dậu, 3.2.2005
Viện
trưởng Viện Hóa Đạo, GHPGVNTN
(ấn ký)Sa môn
Thích Quảng Độ
*****
Bức Thư Xuân Hồi Đáp Của Nhà Văn
Hoàng Tiến
“Kẻ sĩ phải nói những điều ích
nước lợi dân”
Viết
từ Hà Nội năm 2005
kính gửi Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, đáp ứng
bức Thư Chúc Xuân
Ất Dậu của Hòa thượng gửi quý vị nhân sĩ, trí thức,
văn nghệ sĩ và đồng bào
Nhà văn Hoàng
Tiến
Nhà A 11 Phòng
420
Thanh Xuân Bắc Hà
Nội
Kính gửi : Hoà thượng Thích
Quảng Ðộ
Viện trưởng Viện Hoá Ðạo
GHPGVNTN
Thanh Minh thiền viện
Quận Phú Nhuận TP Hồ Chí
Minh.
Trong tiết trời lạnh ẩm của xuân Ất Dậu (2005),
tôi nhận được Thư chúc xuân của Hoà thượng do một Phật tử đem tới.
Ðọc thư xong tôi phải thắp hương cám ơn Trời
Phật, lòng tưởng nhớ đến đức Trần Nhân tông, một vị vua đời Trần đã sáng lập nên
dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử. Một vị vua anh hùng 3 lần đánh thắng giặc
Nguyên-Mông, đã từ bỏ ngai vàng, đi tu, nhằm giúp đỡ chúng sinh phát triển tâm
linh để nhân dân được no ấm, an lạc, đất nước hưng thịnh dài lâu. Quả thật, thế
kỷ 13 sau công nguyên, nước ta đã là một đất nước như thế, giữ khôi nguyên trong
khu vực Ðông Nam á lúc bấy giờ, ngẩng cao đầu với thế giới loài người.
Còn nước ta bây giờ thì sao ?
Sau hai cuộc chiến tranh kéo dài gần 30 năm,
chống Pháp rồi chống Mỹ, tổn hại biết bao sinh linh, ta đã giành được độc lập
thống nhất toàn lãnh thổ. Ta thường tự hào về điều này. Báo chí, sách vở, phim
ảnh luôn luôn đề cao nhân dân ta anh hùng. Ðiều đó không sai, nhưng chúng ta đã
quá ngây ngất lạm dụng điều đó, để tự bịt mắt bưng tai, rồi thành tụt hậu so với
khu vực và thế giới. Nghe kể, ông thủ tướng Thái Lan trong một tiệc chiêu đãi
ngoại giao ông thủ tướng Việt Nam, đã có lời đáp từ, đại ý : “Người Thái Lan
chúng tôi cũng rất tự hào vì đã tránh được những cuộc đụng độ với những thế lực
hùng mạnh trên thế giới.”
Việc này xảy ra đã lâu, vị thủ tướng đáng kính
của Việt Nam đã khuất bóng. Nhưng thiết nghĩ nó vẫn còn là bài học mang tính
thời sự nóng hổi cho đến hôm nay.
Vậy nên tự hào vừa vừa thôi, anh hùng vừa vừa
thôi. Bởi vì chúng ta còn quá nghèo, dân ta còn quá khổ. GDP đầu người Việt Nam
cho đến bây giờ mới gần 400 đôla, bằng 1/3 Thái Lan, bằng 1/50 Singapore, bằng
1/70 của Mỹ. Nếu mức tăng trưởng kinh tế 7,5% năm theo như kế hoạch đặt ra, giữ
được liên tục, thì cũng phải 20 năm nữa mới đuổi kịp Thái Lan hiện nay. Mà họ có
phải dừng lại để chờ ta đâu. Có lẽ lúc này người Việt Nam nên biết hổ thẹn, phải
thấy xấu hổ, phải có lúc thấy nhục nhã nữa, khi để đất nước tụt hậu, kém phát
triển, tham nhũng triền miên sau chiến tranh đã 30 năm. 30 năm so với lịch sử là
ít, nhưng so với một đời người là đã quá dài.
Cái gì làm chúng ta khổ sở như vậy, chậm chạp
như vậy ?
Tôi rất tâm đắc với nhận định của Hoà thượng :
“70 năm thử nghiệm ý thức hệ Mác Lê không đem lại cho nhân sinh tự do và no ấm,
nên đầu thập kỷ 90, Liên Xô và toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa ở Ðông Âu sụp đổ,
chấm dứt chiến tranh lạnh phân đôi thế giới.” (Trg 1. Thư chúc xuân)
Xu hướng thế giới ngày nay là hội nhập toàn
cầu, toàn cầu hoá kinh tế và toàn cầu hoá dân chủ. Vậy Việt Nam ta nên thế nào
?
Trong Thư chúc xuân Hoà thượng viết : “Chúng
tôi suy nghĩ từ bản thân qua hàng chục năm lưu đày, tù ngục và quản chế, thì
thấy không còn con đường nào khác ngoài con đường dân chủ đa nguyên để tái thiết
đất nước. Lẽ giản dị là nhiều ý kiến vẫn hơn một ý niệm độc tôn, nhiều thành
phần chính kiến, tôn giáo, xã hội đồng tâm hiệp lực xây dựng quê hương, vẫn hơn
một đảng phái độc quyền bao cấp quản lý” (Trg 2. Thư chúc xuân).
Học thuyết Mác Lênin, chuyên chính, độc quyền,
thực nghiệm ở Việt Nam đã nhiều chục năm nay, không mang lại kết quả như ý muốn.
Trên thực tế, có nhiều điều ngược lại. Vậy ta cũng chẳng nên luyến tiếc nó làm
gì. Một vị giáo sư trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vào đầu xuân ất Dậu, trong
lời chúc mừng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chúc mừng kỷ niệm 75 năm ngày thành lập
Ðảng Cộng sản Việt Nam, có đề xuất Ðảng nên tiếp tục đổi mới, đổi tên Ðảng thành
Ðảng Việt Nam theo định hướng độc lập tự do, dân chủ công bằng văn minh, ai cũng
có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành, hoà bình hữu nghị ... thực hiện ý tưởng
của Hồ Chí Minh để lại. (Vì cụ Hồ có nói trong Quốc hội Khoá 1 ngày 31-10-1946 :
“Tôi xin tuyên bố trước Quốc hội, trước nhân dân, trước thế giới : Tôi chỉ có
một Ðảng, Ðảng Việt Nam.”)
Trước đó, nhà khoa học Phan Ðình Diệu, trong đề
cương phát biểu ý kiến theo yêu cầu của chương trình khoa học KX-10 do Ban Tổ
chức Trung ương chủ trì, cũng đề xuất đến dân chủ đa nguyên và đề nghị đổi tên
Ðảng thành Ðảng Xã hội Dân chủ.
Như thế là nhiều ý tưởng tốt đẹp đã gặp gỡ
nhau, đã quy vào một mối, tạo tiền đề cho sự phát triển đất nước Việt Nam trên
con đường mới. Một năm mới mở đầu với nhiều ý tưởng hết sức tốt đẹp.
Chuyện năm cũ, tháng 10-2004 ông giám đốc công
an Hà Nội có mời tôi lên. Trong nhiều ý kiến trao đổi, tôi có nói một ý : “Thày
giáo Chu Văn An dạy : “Kẻ sĩ phải nói những điều ích nước lợi dân”. Tôi là người
đọc sách, nhận ra sự trì trệ của nước nhà là do thiếu dân chủ, thành độc tài,
chuyên chế, gây ra nhiều tệ nạn tham nhũng, cửa quyền, bè phái, trù úm, cướp đất
đai, học vị rởm, vv... Chúng tôi phải lên tiếng chê trách những điều đó. Nếu
lãnh đạo nghe ra, sửa chữa những thiếu sót, thì đất nước được phát triển thuận
lợi, dân chúng được no đủ. Ðất nước phát triển, dân chúng no đủ, thì ghế của
lãnh đạo sẽ vững vàng, không thể lung lay. Chúng tôi già rồi, không nhằm lợi lộc
gì ở đây cho cá nhân mình. Còn nếu lãnh đạo không nghe ra, bực tức, muốn bắt bớ,
bỏ tù, thậm chí bắn giết, thì chúng tôi chịu. Nhưng vẫn cứ phải nói, phải viết.
Cho lương tâm mình được thanh thản. Cũng là noi gương người xưa cả thôi. Không
có gì mới. Vì, cũng theo người xưa dạy : “Biết mà không nói là bất nhân, nói mà
không nói hết là bất nghĩa.“Cố gắng để không hổ thẹn với người xưa và không phải
đỏ mặt với người sau. Chúng tôi không làm chính trị, không có tham vọng tranh
quyền đoạt chức. Sự nghiệp của tôi là văn chương chứ không phải chính trị, nhưng
sống phải có thái độ chính trị.”
Nhà thơ Bùi Minh Quốc bạn tôi, giáp tết ất Dậu
từ Ðà Lạt ra Hà Nội, có công bố một tài liệu của nhà văn quá cố Nguyễn Minh
Châu. Khi anh Châu nằm chữa bệnh chờ chết ở chùa Pháp Hoa (Ðồng Nai) có viết một
bức thư cho bạn, trong đó có đoạn : “Nhà văn nước nào cũng vậy, ngoài tiếng nói
trong tác phẩm, phải có tiếng nói xã hội, tiếng nói trước công bằng và bất công,
trước chiến tranh và hoà bình. Theo tôi, làm một thằng nhà văn Việt Nam vào lúc
này mà tìm cách lẩn tránh vấn đề dân chủ là thiếu tư cách, kể cả việc anh núp
sau lập luận rằng văn học là cái gì sâu xa để đời ...”
Cho nên tôi càng tâm đắc với Thư chúc xuân của
hoà thượng :
“Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất và
trong cương vị tăng sĩ, chúng tôi không làm chính trị, không tham gia chính trị.
Nhưng chúng tôi phải có thái độ chính trị. Thái độ này thể hiện giáo lý nền tảng
của đạo Phật, là cứu chúng sinh ra khỏi mọi nạn ách, khổ đau để tạo điều kiện
giác ngộ [....] Trong kinh sách Phật giáo, Ðức Phật không làm chính trị, nhưng
Ngài không ngừng cố vấn, khuyến thỉnh các vị vua phải có chính sách đúng đắn để
phục vụ quần chúng. Ngài cũng có những lời khuyên bảo thích đáng cho quần chúng
Phật tử về cung cách làm ăn kinh tế sao cho thu đạt lợi nhuận, gây cơ sở vật
chất làm tiền đề cho sự phát triển đời sống tâm linh” (Trg 2. Thư chúc
xuân).
Xin được gửi lời hoan hỷ đến với Hoà
thượng.
Trong dịp xuân mới chúng tôi mong rằng đường
lối chính sách của những nhà lãnh đạo Việt Nam có nhiều đổi mới, để huy động
được tài trí, tiền-của của mọi người, mọi giới, không phân biệt chính kiến, tôn
giáo trong nước và nhất là với khối Việt kiều hải ngoại, cùng góp sức dựng xây
một đất nước Việt Nam dân chủ và phát triển, không hổ danh con cháu các vua Hùng
trên bờ biển Thái Bình Dương xanh tươi muôn đời sóng vỗ.
Chúng tôi là những người viết văn, sở nguyện là
văn chương, nhưng phải lên tiếng về dân chủ, vì không có dân chủ thì không thể
tự do sáng tác văn chương. Cũng như Hoà thượng, là những người tu hành, không có
dân chủ không thể có tự do tôn giáo, điều cần yếu để phát triển tâm linh giúp đỡ
loài người thoát khỏi khổ đau.
Tấm gương vô úy của Hoà thượng trong hành trình
dấn thân cho tự do tôn giáo ở Việt Nam làm mọi người cảm phục. Nỗi sợ hãi là cái
thiếu nhất của chúng sinh hiện nay. Chúng sinh thiếu cái gì, ta giúp họ cái đó.
Ðạo Phật là đạo của sự giải thoát, giúp con người thoát khỏi sự sợ hãi và được
sống cho ra một con người.
Ðọc Thư chúc xuân của Hoà thượng làm sao tôi cứ
nhớ tới đức Ðiều-Ngự Giác-Hoàng Trúc-Lâm Ðại-Ðầu-Ðà Trần Nhân tông. Ngài tu đạo
nhưng vì dân vì nước. Ðạo của Ngài không xa lánh đời. Nói cách khác Phật sinh ra
là vì chúng sinh. Ðạo là vì đời. Ðạo phải cứu đời. Có cái gì rất giống nhau giữa
thiền phái Trúc Lâm và Gíao hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.
Cầu mong chư Phật phù-hộ độ-trì cho Hoà thượng
sức khoẻ và sự minh triết, để góp phần vào sự hưng thịnh Phật giáo Việt Nam,
hưng thịnh đất nước Việt Nam.
Nam mô A di đà Phật !
Thăng Long ngày 22 tháng 2
năm 2005
(Ðinh Sửu nhật. Mạnh Xuân nguyệt. ất Dậu niên)
Hoàng
Tiến, nhà văn
No comments:
Post a Comment